Robert Lemm – zelfbenoemd reactionair – is een gelauwerd schrijver en vertaler. Volgens sommigen controversieel, maar altijd erudiet en scherpzinnig. Zijn cultuurkritiek overstijgt de tegenstellingen tussen religies en politiek. Naar aanleiding van zijn tachtigste verjaardag sprak Ongehoord Nederland met de eigenzinnige intellectueel – over literatuur, geloof, en zijn kritiek op de democratie.

Lemm studeerde Spaans, en vertaalde sinds de jaren zeventig tal van schrijvers uit Spanje en Latijns-Amerika. Zijn literaire helden, waaronder Jorge Luis Borges, Miguel de Unamuno en Juan Donoso Cortés, zijn even invloedrijk als miskend. Zelf kreeg Lemm in 1979 de Martinus Nijhoffprijs voor zijn vertalingen. Zijn eigen werken gaan onder meer over de Spaanse en Latijns-Amerikaanse geschiedenis, de Inquisitie, de Heilige Maagd Maria en de teloorgang van het Christendom. Over dat laatste zegt Lemm dat de wereld niet deugt, maar dat de individuele mens middels de godsdienst wel voor verbetering vatbaar is.

Over democratie citeert Lemm graag Borges: “Het bestuur overlaten aan de loterij van de stembus is een wanhoopsdaad; dat betekent dat een volk geen helden meer heeft om hen te leiden.” Volgens Lemm kijkt de reactionair niet naar het verleden zoals de conservatief, of naar de toekomst zoals de liberaal, maar kijkt hij naar omhoog, naar de tekenen die de Eeuwige in onze tijd heeft achtergelaten. De traditie is dus waarop wij moeten voortbouwen, en daarbij past bijvoorbeeld niet het beschimpen van andere godsdiensten, vindt Lemm. 

In een uitgebreid gesprek licht hij toe wat het volgens hem betekent om reactionair te zijn, wat er ontbreekt in onze moderne cultuur, en waarom de mens de eeuwigheid nodig heeft. Kijken dus!

// // // // //