Rusland stuurt troepen naar het Centraal-Aziatische buurland Kazachstan waar de regering al dagen kampt met massale protesten. De hulptroepen zullen worden gestuurd onder de paraplu van de Collective Security Treaty Organization, een bondgenootschap bestaande uit Rusland, Wit-Rusland, Armenië, Kazachstan, Kyrgystan en Tajikistan. Russisch parlementslid Leonid Kalashnikov heeft tegenover persbureau Interfax bevestigd dat de ordetroepen in Kazachstan zullen blijven zolang president Kassym-Jomart Tokayev daar behoefte aan heeft. Volgens Russia Today is vanochtend het eerste vliegtuig met Russische soldaten vertrokken uit Moskou.
President Tokayev worstelt met de volkswoede die ontstond toen zijn regering besloot om de maximum prijs op LPG (liquid petroleum gas) niet langer te handhaven. Hierdoor verdubbelde de brandstofprijs van ongeveer 10, naar 24 eurocent per liter. LPG wordt onder meer gebruikt voor personenvoertuigen, verwarming en om mee te koken. Kazachstan heeft grote aardgasvoorraden, en verkoopt LPG onder de kostprijs aan de eigen burgers.
Rellen
Dinsdagavond waren er rellen waarbij enkele politiewagens in vlammen opgingen. De politie reageerde met het gebruik van flitsgranaten en probeerde zo een einde te maken aan de demonstraties. Volgens politiebronnen zijn er inmiddels tientallen doden gevallen. De Kazachse overheid heeft het internet grotendeels geblokkeerd. In het gehele land geldt de noodtoestand. In Almaty, de grootste stad van Kazachstan, hebben mensen het stadhuis bestormd en in brand gestoken. De ordetroepen hebben gedurende de nacht van woensdag op donderdag naar eigen zeggen de orde weer hersteld in de stad. Elders in het land verschijnen beelden waarop te zien is hoe boze demonstranten politie en militairen arresteren.
Verboden demonstratie
Als reactie op de rellen heeft de president aangekondigd om toch de maximum prijs te handhaven. Daarbij is er een noodtoestand uitgeroepen en een avondklok ingesteld. President Tokayev zei eerder, “De regering gaat niet vallen, maar we willen wederzijds vertrouwen en dialoog in plaats van conflict.” Op woensdagochtend is zijn kabinet alsnog opgestapt, al lijkt het niet alsof de demonstranten daar genoegen mee nemen. Sommige demonstranten richten hun pijlen inmiddels meer op de politieke elite van het land, die voortkomt uit de communistische elite van voor de val van de Sovjet-Unie.
Wereldwijde inflatie
De prijsstijging van gas is een wereldwijd probleem. Voor de meeste Nederlanders is het tot dusver vooral vervelend om hierdoor minder vrij besteedbaar inkomen over te houden voor andere dingen, maar in armere landen zoals Kazachstan is de impact vaak groter en sneller zichtbaar. De eisen van de demonstranten richten zich naast de prijs van LPG ook op de voedselprijzen in het algemeen. Een gemiddelde familie in Kazachstan geeft al meer dan de helft van het inkomen uit aan voedsel. Ter vergelijking, in Nederland zijn voedingsmiddelen goed voor ongeveer 8% van de uitgaven voor een gemiddeld huidhouden.
De protesten in Kazachstan doen denken aan het uitbreken van de gele hesjes-protesten in Frankrijk eind 2018. Ook daar braken onrusten uit nadat de overheid de brandstofprijs omhoog gooide.
Foto ANP/STASS