Achtergronden & opinie

‘Vrede in Europa kan alleen samen met Rusland’

Om de spanningen rondom Oekraïne te verminderen moet naar een oplossing samen met Rusland gezocht worden, stelt Glenn Diesen, bekend als geopolitieke expert, professor aan de Universiteit van Zuid-Oost Noorwegen (Universitetet i Sørøst-Norge). De Verenigde Staten beweren al weken dat ‘een Russische invasie’ elk moment kan gebeuren.

‘’In deze informatieoorlog proberen de Amerikanen dit conflict te presenteren als een geschil tussen Rusland en Oekraïne, terwijl Rusland het schetst als een probleem tussen de NAVO en Rusland’’ zegt de Noorse professor die eerder les gaf in Moskou aan de Higher School of Economics in Moskou en commentator is bij de televisienetwerken Al Jazeera en Russia Today.

Oplossing

Volgens de goed ingevoerde Glenn Diesen kunnen de huidige spanningen tussen het Westen en Rusland verholpen worden door ten eerste te erkennen dat Rusland ook veiligheidseisen mag stellen. ‘’Als het Westen geen veiligheidsgaranties biedt aan Rusland, dan zullen de Russen eenzijdige acties ondernemen. Voor Rusland is de NAVO een existentiële bedreiging.’’

Mogelijk zal Moskou dan overvloedige militaire steun geven aan de zelfverklaarde Republieken van Donetsk en Luhansk of die zelfs erkennen. Het Russisch parlement roept Vladimir Putin op om beide provincies van Oekraïne als onafhankelijk te erkennen.

Ten tweede moet Ruslands plek in Europa gerespecteerd worden, zoals Frankrijk lijkt te willen. ‘’Het probleem is echter dat Frankrijk niet de macht heeft om Europa te sturen. Als Duitsland het Franse standpunt gaat steunen, dan verandert alles. Dan moeten de Amerikanen kiezen tussen een verdeelde NAVO of concessies aan Rusland.’’

(Geen) reden tot paniek

Rusland heeft gedurende lange tijd zo’n 100.000 militairen dicht bij de Oekraïense grens geplaatst. Dit is volgens de Amerikanen en de Britten een indicatie dat Rusland binnenkort Oekraïne binnen gaat vallen.

Professor Diesen vindt echter dat de Russische troepenopbouw anders moet worden uitgelegd. ‘’Rusland wil met de 100.000 soldaten op de grens dwangdiplomatie toepassen om het Vredesverdrag van Minsk van 12 februari 2015 te herstellen en een pan-Europese veiligheidsakkoord te bewerkstelligen.’’

Risico op escalatie

Rusland ontkent zelf ook dat het Oekraïne wil binnenvallen. Moskou wil dat Oekraïne het Vredesakkoord van Minsk van zeven jaar geleden honoreert, waarin staat dat de Donbas autonomie krijgt. ‘’Rusland zal een oorlog proberen te vermijden, maar zal militair ingrijpen als Kiev binnenvalt in Luhansk en Donetsk’’ verzekert Diesen.

De Oekraïeners en de Russen beschuldigen elkaar de laatste dagen van bombardementen. ‘’De escalatie van nu kan komen omdat de separatisten een kans voelen om de Russen erbij te betrekken, maar het kan ook zijn dat extreemrechtse Oekraïense nationalisten de Amerikanen en de NAVO erbij willen halen.’’

Iedereen heeft uiteindelijk veel te verliezen met een oorlog. Wellicht is de Franse oplossing met Rusland de beste oplossing om oorlog in Europa te voorkomen: door Ruslands plek in Europa te accepteren. 40% van het Europese continent is immers van Rusland, en dit lijkt soms vergeten te worden.

Foto: Yuri Kadobnov/AFP/ANP