Op 20 maart bracht het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties een nieuwe samenvatting met beleidsadviezen uit. Hierin dringt de IPCC aan op snelle actie om een klimaatcatastrofe te voorkomen. Of in de woorden van het KNMI: “VN-klimaatpanel IPCC: Aanpak klimaatverandering en beperken gevolgen urgenter dan ooit.”
De beleidssamenvatting leidde echter ook tot een storm van kritiek, met name onder wetenschappers. Eén van de meest vocale critici is de Amerikaanse geologie-professor Matthew Wielicki van de Universiteit van Alabama.
Op Twitter opende hij de frontale aanval op het VN-klimaatpanel, dat hij als een gevaarlijke lobbygroep beschouwt. Hij maakt de doemscenario’s van het IPCC belachelijk en spoort jonge mensen aan om kritisch te zijn jegens de heersende elite die de bevolking klimaatmaatregelen wil opleggen, maar zelf niet bereid is om te stoppen met het gebruik van privéjets.
Maar hoe komt het dat dr. Wielicki zo’n andere kijk heeft op klimaatverandering? Ongehoord Nederland strikte hem voor een interview. Over het gedraai van cynische lobbyisten, de gevaren van duurzame energie, het uitsluiten van kritische wetenschappers en waarom er geen toename is van klimaatrampen
ON!: Goedemiddag Dr Wielicki. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) heeft recent de beleidssamenvatting uitgebracht van hun nieuwe syntheserapport. Wat is uw eerste reactie?
Dr. Wielicki: Het IPCC claimt op sociale media dat hun beleidsvoorstellen de wereld gaan redden. Want als we niets doen, zal de mensheid tegen het jaar 2100 aan zijn einde komen door een paar graden opwarming Dit zijn absoluut absurde beweringen die niet worden ondersteund door de wetenschap of door wetenschappers.
ON!: Maar dr. Wielicki, dit is toch een wetenschappelijk rapport?
Dr. Wielicki: De samenvatting voor beleidsmakers is geen wetenschappelijk rapport, aangezien het geen wetenschappelijke onderbouwing levert voor de claims die het maakt.
Het geeft alleen een aanduiding van het niveau van zelfvertrouwen in de eigen uitspraken, maar het bevat geen enkele verwijzing naar peer-reviewed wetenschappelijk onderzoek waarop dit zelfvertrouwen gebaseerd is. Deze beleidssamenvatting is niets anders dan een rapport van een lobbygroep.
Cynisch zelfbehoud
ON!: Waarom schetst het IPCC een dergelijk doemscenario als hier geen wetenschappelijk bewijs voor is?
Dr. Wielicki: Als klimaatverandering geen grote bedreiging vormt, is er dan een IPCC nodig?
ON!: Is het echt zo cynisch?
Dr. Wielicki: Er lijkt een sterk instinct voor zelfbehoud te zijn om de negatieve gevolgen van klimaatverandering te rapporteren en te overdrijven.
Vergeet niet dat het IPCC geen wetenschappelijk panel is, maar een panel van bureaucraten en politici. Ze zijn er om een beleidsagenda te realiseren en ze gebruiken de angst die ze aanwakkeren om deze agenda door te drukken.
Ze dikken de retoriek van hun doemscenario’s steeds meer aan. Ik denk dat ze het gevoel hebben dat overheden niet langer luisteren. Logisch, want de waarheid is dat veel van de catastrofale gebeurtenissen die het IPCC heeft voorspeld nooit hebben plaatsgevonden.
Zo stellen ze dat er een toename is aan klimaatrampen. Dit is absoluut onjuist. De EM-DAT-database (internationale rampendatabase, red.) laat geen toename van deze gebeurtenissen zien.
ON!: Als er geen toename aan klimaatrampen is, hoe kan het IPCC doen alsof dit wel het geval is?
Dr. Wielicki: Het IPCC rapporteert bijvoorbeeld over de kosten van rampen, die zeker zijn gestegen. Maar niet als gevolg van een toename in de frequentie of intensiteit van deze gebeurtenissen. En ze negeren dat sinds 2000, toen er meer CO2 aan de atmosfeer werd toegevoegd dan ooit tevoren en de wereldbevolking met twee miljard is toegenomen, er geen toename van deze gebeurtenissen is geweest. Sterker nog, de frequentie is licht afgenomen.
Hoe IPCC-rapporten tot stand komen
ON!: Terug naar de beleidssamenvatting van het syntheserapport. Dat bevat geen verwijzingen naar wetenschappelijke literatuur, zegt u. Hoe zit het met de onderbouwing van het syntheserapport zelf?
Dr. Wielicki: Het syntheserapport zelf is nog niet uit, alleen de samenvatting. We zullen moeten wachten op het volledige rapport voordat we de robuustheid van het wetenschappelijke bewijs kunnen beoordelen.
ON!: Denkt u dat het misleidend is dat het IPCC de beleidssamenvatting heeft uitgebracht en het volledige rapport achterhoudt?
Dr. Wielicki: Het doel is om een ongeoorloofde emotionele reactie uit te lokken, dus dit is goed doordacht door het IPCC.
ON!: Dit is het zesde syntheserapport. Hoe komt een dergelijk rapport doorgaans tot stand?
Dr. Wielicki: Een syntheserapport is een uitgebreide samenvatting van de bevindingen en aanbevelingen van de drie werkgroepen van het IPCC.
ON!: Wat doen deze werkgroepen precies?
Dr. Wielicki: Er zijn drie werkgroepen. Werkgroep I houdt zich bezig met de natuurwetenschappelijke basis van klimaatverandering. Werkgroep II focust zich op de impact, aanpassing en kwetsbaarheden. Werkgroep III houdt zich bezig met de beperking van klimaatverandering. Van deze werkgroepen zijn vooral I en II wetenschappelijk.
Maar ik zou erop willen wijzen dat de werkgroepen, hoewel meer wetenschappelijk, systematisch alle afwijkende stemmen hebben verwijderd, zodat je niet echt een volledig beeld krijgt van de stand van de wetenschap.
Alhoewel, misschien is “verwijderd” niet de beste woordkeuze. Gevraagd om niet terug te keren voor toekomstige rapporten is een betere manier om het te verwoorden. Dat is de reden dat veel van de deelnemende wetenschappers zich hebben uitgesproken tegen het syntheserapport en soms zelfs tegen de werkgroepen.
ON!: Maar een syntheserapport is toch niets anders dan een samenvatting van de rapporten van de werkgroepen? Deze komen dan toch overeen qua inhoud?
Dr. Wielicki: Ik wil erop wijzen dat de rapporten van de werkgroepen niet altijd overeenkomen, als je die vergelijkt met de syntheserapporten. De taal in de syntheserapporten zijn veel catastrofaler van aard en lijkt gericht op het uitlokken van een emotionele reactie.
Men moet niet vergeten dat het IPCC zich bij de presentatie van de informatie alleen richt op de negatieve effecten van toenemende CO2 en met opzet voorbijgaat aan positieve effecten als toegenomen oogsten of het vergroenen van de planeet.
Daarnaast negeert het de positieve aspecten van goedkope, betrouwbare energie en de torenhoge kosten en effecten van de herziening van het energiesysteem, zeker voor ontwikkelingslanden.
Als gevolg zullen de kosten van energie en voedsel drastisch stijgen. Daarnaast zal de overheid zich steeds meer mengen in je dagelijks leven om je CO2-budget in de gaten te houden
De overheid kijkt naar je CO2-budget
ON!: U geeft aan dat de voedselprijzen zullen stijgen. Wat is hiervan de oorzaak?
Dr. Wielicki: Momenteel gebruiken we kunstmest waarvoor grote hoeveelheden aardolie en andere fossiele brandstoffen nodig zijn. Zonder deze stoffen produceren we minder voedsel en hebben we meer land nodig, waardoor de prijzen stijgen.
ON!: En de energieprijzen?
Dr. Wielicki: In de Europese Unie is er een directe positieve correlatie tussen de energieprijs en het aantal duurzame energiebronnen in het net. Hoe meer duurzame energiebronnen, hoe hoger de prijs.
De hoeveelheden zonne- en windenergie zijn aanzienlijk toegenomen, maar deze energiebronnen zijn onbetrouwbaar. Daarom zijn er reservebronnen nodig, in de vorm van andere stroombronnen of batterijen. Dit is heel duur en zal alleen maar duurder worden naarmate er meer energie wordt geproduceerd door onbetrouwbare stroombronnen zoals wind en zon.
ON!: Stel dat u de politici die mij en mijn buren vertegenwoordigen zou adviseren over klimaatbeleid. Wat zou u zeggen?
Dr. Wielicki: Focus op het terugbrengen van vervuiling en afvalbeheer en niet op een niet-toxisch gas (CO2, red.) dat veel gunstige aspecten heeft. Richt je daarnaast op het vergroten van de welvaart in ontwikkelingslanden, zodat deze mensen gaan nadenken over langetermijndoelen.
ON!: Wat zou u zeggen tegen een klimaatalarmist over zijn zorgen?
Dr. Wielicki: Je bent erg bevoorrecht als jij het je kunt veroorloven om je zorgen te maken over een paar graden opwarming tegen 2100, wanneer 2,1 miljard mensen op de planeet geen toegang hebben tot schoon drinkwater.
Matthew Wielicki is assistent-professor geologie aan de Universiteit van Alabama. Hij houdt een blog bij genaamd “Where is the climate emergency?” Hier publiceerde hij eerder een podcast waarin hij het recent uitgebrachte IPCC-rapport onder de loep neemt.