Raisa’s zomercolumn: ‘Mark Rutte, de topstrateeg’

Raisa’s zomercolumn #4

Eén ding is zeker: de migratiecrisis loopt gigantisch uit de hand. Het een na het andere bizarre verhaal komt naar buiten over de overlast die asielzoekers veroorzaken en hoe zij jonge vrouwen, voorbijgangers en buurtbewoners terroriseren. Van aanranding tot vernieling, intimidatie en soms zelfs moord, het ene voorval nog extremer dan het andere. In Maarheeze loopt de overlast inmiddels zo uit de hand dat treinpersoneel heeft opgeroepen om het station daar te sluiten. Deze verhalen staan niet op zichzelf; het gaat allang niet meer om incidenten. Ik ken niemand die geen negatieve ervaringen heeft met migranten, zelfs de mensen die in principe een voorstander van (grootschalige) opvang van nieuwkomers zijn moeten toegeven dat ook zij overlast ervaren.

Kortom, ik kan wel stellen dat niemand er meer omheen kan: Nederland wordt compleet overlopen door migranten. Dat brengt gigantische problemen met zich mee, die wanneer er niet wordt ingegrepen, de komende jaren de potentie hebben om nog meer uit de hand te lopen. Om een idee te krijgen van hoe de situatie kan en zal escaleren, hoeven we alleen maar naar Frankrijk te kijken waar voorsteden in vuur en vlam staan en er inmiddels sprake is van een steeds verder ontluikende burgeroorlog. Dat is ook ons voorland wanneer de massamigratie op dit tempo doorzet. 

Dit alles kan ook de VVD-achterban niet ontgaan zijn. En hoewel je dat misschien niet zou denken als je kijkt naar het handelen van opeenvolgende kabinetten Rutte die migratie- na migratierecord hebben gebroken, zijn VVD-stemmers over het algemeen tegen de massale instroom van migranten. Zij zijn in ieder geval geen voorstander van de opvang van migranten bij hen in de buurt. Zo waren we de afgelopen tijd getuige van de langzaam oplopende spanning in Bloemendaal, een welvarend dorpje waar overwegend VVD wordt gestemd. Inwoners van het villadorp reageerden geschokt toen bekend werd dat er waarschijnlijk asielzoekers zouden worden opgevangen in hun reservaat. Onder het credo not in my backyard stapten enkelen van hen zelfs naar de rechter om de komst van de vreemdelingen in hun gemeente tegen te houden. In een andere VVD-gemeente, Blaricum, werd een ziekenhuis aanvankelijk aangewezen als opvanglocatie voor asielzoekers. Halsoverkop werd besloten over te gaan tot de sloop van het gebouw om de opvang in deze gemeente – die tot de rijkste van Nederland behoort – alsnog tegen te houden. 

Uiteraard is VVD-leider, en tot voor kort minister-president, Mark Rutte ook op de hoogte van alles dat zich afspeelt. En er kan veel over Rutte gezegd worden, maar de beste man heeft uitstekend politiek inzicht. Ik acht het dan ook zeer waarschijnlijk dat hem er veel aan gelegen is om zijn eigen reputatie te beschermen en zijn positie veilig te stellen. Vanzelfsprekend is dat onmogelijk wanneer er zich een steeds verder ontwarende migratiecrisis aftekent. Zeker wanneer deze voor rekening komt van zijn partij, de VVD zelf: niet alleen de grootste coalitiepartij maar tevens de partij die staatssecretaris Eric van der Burg van asiel leverde.

Ik denk dat het dan ook geen voorbarige conclusie is dat Rutte daarom zo snel mogelijk een oplossing wilde vinden voor dit probleem: een die werd gevonden in het, ogenschijnlijk uit het niets, willen tegenhouden van nareizende familie van migranten. Mij lijkt dit echter niets minder dan een tactische zet: Rutte wist van tevoren dat coalitiepartners D66 en ChristenUnie hier nooit mee akkoord zouden gaan en dat het kabinet hierdoor ten val zou komen. En inderdaad, zo geschiedde afgelopen vrijdagavond. Dit alles komt Rutte maar wat goed uit. Hij kan nu zeggen dat hij eigenhandig de instroom van migranten heeft ingeperkt. Hij kan dit bovendien gebruiken als argument tijdens nieuwe verkiezingen – en zal dit ook doen, zo bleek uit een van de eerste berichten in de mainstream media na de val van het kabinet want ‘Rutte wil door’. 

Ik hoop maar dat het Nederlandse volk eindelijk wakker wordt en inziet dat Rutte ons wederom probeert te bespelen. Het ten val komen van het kabinet is naar mijn idee slechts onderdeel van zijn nieuwste master plan. Iedereen met ogen kan namelijk zien dat onder diverse kabinetten Rutte migratie- na migratierecord is gebroken. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat dit de komende jaren gaat veranderen. Net als dat er geen enkele reden is om aan te nemen dat Rutte eindelijk verantwoordelijkheid zal nemen voor de andere crises die hij en zijn coalitiepartners door de jaren heen hebben veroorzaakt. Ik noem maar de woningcrisis, de Toeslagenaffaire, het compleet ruïneren van de zorg, het onteigenen van de boeren of de grove schending van de meest basale rechten tijdens de coronacrisis. 

Toch betekent dit niet dat het ten val komen van het kabinet helemaal niets te betekenen heeft. Indien het Nederlandse volk het spel dat Rutte met ons probeert te spelen doorziet, zijn deze nieuwe verkiezingen een kans om échte verandering af te dwingen. Maar dan zullen we deze kans wel met beide handen moeten pakken en eindelijk op een andere partij dan de VVD moeten stemmen. 


Raisa Blommestijn is jurist en filosoof. Ze promoveerde op een proefschrift over de Weimarrepubliek en het verval van de democratische staatsvorm. Sinds september 2022 presenteert ze Ongehoord Nieuws. Deze zomer schrijft ze elke week over wat haar bezighoudt en wat haar opvalt in de maatschappij.

Hoofdafbeelding: ANP / Robin Utrecht – Den Haag, 7 juli 2023: Demissionair premier Rutte verlaat Binnenhof