Reactie van ON! op de verplichte rapportage aan de NPO

De #NPO heeft omroep Ongehoord Nederland eenzijdig opgelegd dat zij elke twee maanden moet rapporteren aan de NPO over de inhoud van haar programma’s. Als ON! niet voldoet aan deze ‘verplichting’, moet het programma Ongehoord Nieuws dit najaar na tien uitzendingen stoppen.

De eis die voorzitter Frederieke Leeflang aan onze omroep stelt, vinden wij onrechtmatig en onbehoorlijk. Daarom wordt het tijd voor een weerlegging. Waarom doen we dit publiekelijk? Wij hebben niets te verbergen en wij vinden dat u recht heeft op transparantie omdat de persvrijheid en de democratie in Nederland op het spel staat.

De Tweede Kamerverkiezingen komen eraan en NPO-voorzitter Frederieke Leeflang dreigt een oppositie-omroep de mond te snoeren die nimmer door een rechter is veroordeeld of een ander strafbaar feit heeft gepleegd. Ook voldoet ON! aan alle eisen van het publieke bestel, zoals die gelden voor collega-omroepen. ON! moet blijkbaar verdwijnen omdat de omroep onwelgevallige opinies verspreidt over massa-immigratie, klimaathysterie en communistisch woke, meningen die worden gedeeld door miljoenen Nederlanders. De handelswijze van het NPO-bestuur valt onder het ‘chilling effect’ (het ontmoedigen van een legitiem gebruik van een grondwettelijk recht) en is ongekend in onze moderne mediageschiedenis.

Hieronder staat een samenvatting in acht punten van eisen en standpunten van de NPO en onze reactie daarop. In de bijlage kunt u onze volledige, meest recente, vierde rapportage lezen zoals die op 31 juli dit jaar is gestuurd naar het bestuur van de NPO.

Arnold Karskens

Voorzitter Ongehoord Nederland

De NPO heeft ON! eenzijdig opgelegd dat zij elke twee maanden moet rapporteren aan de NPO over de inhoud van haar programma’s en het voldoen aan de eisen van de NPO Ombudsman. Als ON! niet voldoet aan deze ‘verplichting’, kan dit ernstige gevolgen hebben voor het uitzenden van het programma Ongehoord Nieuws, zoals stoppen dit najaar na tien afleveringen.

Er bestaat echter geen enkele wettelijke grondslag op basis waarvan de NPO omroep ON! kan verplichten om de rapportages in te leveren. Ook mag de NPO zich volgens de Mediawet niet met de inhoud van de programma’s bemoeien. Met andere woorden, de NPO handelt onrechtmatig. ON! heeft voorzitter Leeflang hier al meerdere malen op gewezen, maar de NPO volhardt. Sterker nog, het wordt ON! zelfs verweten dat zij vraagtekens stelt bij de rapportageverplichting.

De verplichting tot het indienen van de tweemaandelijkse rapportages, diverse boetes en het verzoek tot intrekken van de uitzendlicentie bij staatssecretaris Gunay Uslu zijn het gevolg van twee rapporten die over ON! werden opgesteld door de NPO Ombudsman, Margo Smit. Deze twee rapporten zijn gebaseerd op in totaal zeventien voorbeelden waarbij sprake zou zijn van het verspreiden van ‘onjuiste informatie’. Deze zeventien gevallen heeft ON! inhoudelijk weerlegd en hiermee houden de conclusies van de rapporten van de NPO Ombudsman geen stand.

Voorzitter Frederieke Leeflang weigert echter kennis te nemen van de doortimmerde argumenten van ON!. Kennelijk is het oordeel van de NPO Ombudsman de absolute waarheid voor de NPO.

ON! is een jonge omroep en hoewel zij de vergaande conclusies van NPO Ombudsman Margo Smit onderbouwd afwijst, werkt zij wel continu aan het verbeteren van haar producties. Iedereen die een uitzending uit de eerste maand van Ongehoord Nieuws zou bekijken en deze vergelijkt met een van de laatste uitzendingen, ziet dat er enorme sprongen zijn gemaakt. Echter weigert Frederieke Leeflang deze recente uitzendingen van ON! te betrekken bij haar oordeel. Het heeft er alle schijn van dat ON! van de NPO geen enkele ruimte krijgt om als omroep te groeien, maar omdat de inhoud niet bevalt zij een kopje kleiner moet worden gemaakt.

Er is een (juridisch) conflict ontstaan tussen ON! enerzijds en de NPO anderzijds, bijvoorbeeld wat betreft de bevoegdheid van de NPO, de vermeende weigering tot samenwerking en de uitleg van enkele begrippen in de Journalistieke Code NPO. De NPO blijft vasthouden aan haar lezing van die begrippen, hetgeen steeds opnieuw zeer negatieve consequenties heeft voor de omroep (te denken valt aan de opgelegde boetes en het verzoek tot het intrekken van de uitzendlicentie door de NPO aan de staatssecretaris van Cultuur en Media, Gunay Uslu).

ON! is van mening dat er een patstelling is ontstaan en het daarom de voorkeur verdient een definitieve uitspraak van een onafhankelijke rechter af te wachten. In een democratische rechtsstaat beslist de rechter immers uiteindelijk wanneer er een conflict of meningsverschil daarover bestaat. Frederieke Leeflang is het hier niet alleen niet mee eens, maar neemt ON! dit afwachtende standpunt kwalijk en verwijt de omroep niet welwillend te zijn.

ON! heeft zich expliciet gebonden aan het Genrebeleidsplan Journalistiek. ON! heeft enkel een andere opvatting wat betreft diversiteit: zij is van mening dat kwaliteit het belangrijkste criterium moet zijn en niet de kleur van iemands huid of zijn of haar geslacht. ON! heeft dit kenbaar gemaakt aan de NPO, in de hoop een dialoog tot stand te brengen. Bovendien heeft ON! verduidelijkende vragen gesteld over de diversiteitsstreefdoelen die de NPO in dit verband heeft opgesteld, bijvoorbeeld over de verhouding man-vrouw en de opmerking dat hierbij rekening wordt gehouden met het feit dat niet iedereen zich identificeert als man of vrouw. Op voornoemde vragen en de standpunten van ON! gaat Frederieke Leeflang in het geheel niet in, maar de omroep wordt wel verweten zich niet te willen binden aan het Genrebeleidsplan Journalistiek. Dat laatste is onjuist: ON! wenst enkel van gedachten te wisselen met de NPO over dit punt.

Pluriformiteit betekent dat de publieke omroep – dus alle omroepen gezamenlijk – alle levende opvattingen in Nederland wil weerspiegelen. Als er een omroep is die hier voorstander van is, is het uiteraard ON!: het is de reden dat onze omroep is opgericht en toegelaten tot het bestel. Echter stelt Frederieke Leeflang ten onrechte dat het programma Ongehoord Nieuws een afspiegeling dient te zijn van álle in Nederland levende opvattingen. Dit is niet alleen onjuist, maar gaat expliciet tegen de Mediawet in. Kortom, ook hier is sprake van een illegaal standpunt van de NPO.

Als er één omroep veel maatschappelijke betekenis en impact genereert, is het ON! wel. Haar programma Ongehoord Nieuws is niet alleen continu trending op sociale media, maar in het NPO-publieksonderzoek stond het programma in de maand april zelfs in de top vijf van meest gewaardeerde programma’s met rapportcijfer 8,4. Ook blijkt uit een onafhankelijk onderzoek dat kijkers zeer positief oordelen over Ongehoord Nieuws. De NPO weigert echter zelfs haar eigen onderzoek mee te nemen en blijft volharden in haar eigen ‘bevindingen’ in het kader van een Gfk-onderzoek. Opvallend is dat dit onderzoek als enige iets anders laat zien, namelijk dat de maatschappelijke impact van ON! onvoldoende zou zijn. (Overigens stelt de NPO zelf vast dat de meetmethode van het Gfk-onderzoek niet altijd betrouwbaar is.)

Het is niet de eerste keer dat ON! en de NPO lijnrecht tegenover elkaar staan: ON! heeft de NPO niet voor niets al meerdere keren om uitleg gevraagd wat betreft bijvoorbeeld de rapporten van de NPO Ombudsman of de publieke waarde-meting, maar zij krijgt nul op het rekest. Sterker nog, het wordt ON! verweten dat zij vragen stelt. De omgekeerde wereld: ON! krijgt te maken met boetes, rapportageverplichtingen en de NPO heeft zelfs een verzoek tot intrekking van de uitzendlicentie aan de staatssecretaris voor Cultuur en Media Gunay Uslu gedaan, maar zij zou daarover geen vragen mogen stellen? Een onnavolgbare redenatie van de NPO.

Zie in de bijlage de volledige verplichte tweemaandelijkse rapportage van omroep Ongehoord Nederland zoals gestuurd aan de NPO van 31 juli 2023. De vierde tot nu toe.

Lees de rapportage hier