Auteur: Paul Cliteur
Geen enkele verkiezing van een voorzitter van de Tweede Kamer heeft zoveel aandacht getrokken als de verkiezing van Martin Bosma op 14 december jongstleden. Waarom? Niet omdat het zo nodig was een goed functionerende voorzitter te vinden, denk ik. Immers een goede voorzitter, neutraal, onpartijdig, efficiënt – die zijn er vele. Je zou zelfs niet noodzakelijkerwijs een voorzitter uit de Tweede Kamer nodig hebben. Had wellicht een aanzienlijk deel van het electoraat aangevoeld dat het bij deze voorzittersverkiezing om iets anders ging? Was dit misschien een verkiezingsstrijd met een grote symbolische betekenis?
Het volk
Ik denk het wel. Die betekenis is dat “het volk”, het electoraat, niet geheel machteloos staat tegenover de plannetjes van de Haagse elite. De tafeldanseres die ons spoedig gaat verlaten was daarvan het symbool geworden. Hooghartigheid. Rancune. Weglopen uit de Kamer als je je zin niet krijgt, zoals vicepremier Kaag deed tijdens de algemene politieke beschouwingen van 21 september 2022. De demissionair rondvliegende premier Rutte is daarvan het vriendelijke gezicht, maar toch ook weer niet wezenlijk anders dan de arrogantie van de verzuurde vicepremier.
Hoop
De verkiezing van Bosma geeft de burgers weer hoop. Hoop dat zij hun land terug kunnen krijgen. Hoop dat de positie van het parlement als de hoogste soevereiniteit dragende instantie kan worden herbevestigd. Hoop dat de verworvenheden van de 19e -eeuwse liberaal Thorbecke (parlement baas over regering) weer kunnen worden opgeëist. Om het in de taal van de grondwet uit te drukken (art. 42, lid 2): de ministers zijn verantwoordelijk. Verantwoordelijk ten opzichte van wie? Ten opzichte van het bevriende journaille dat mw. Kaag te woord stond achter de coulissen nadat zij de vergaderzaal van de Tweede Kamer was uitgelopen? Verantwoordelijk ten opzichte van de talkshow hosts van de NPO (Buitenhof) die de Haagse elite naar de mond praten? Nee, verantwoordelijk ten opzichte van het volk. Of de vertegenwoordigers van het volk, zoals verzameld in die vergaderzaal in de Tweede Kamer. Dat was toch democratie? Een “government of the people, by the people, for the people” (regering van het volk, door het volk en voor het volk), volgens Abraham Lincoln in zijn toespraak uit 1863?
Gij zoekt mij zoals ik U
Bosma aanvaardde zijn nieuwe functie met een gedicht. Een gedicht van (1) een Nederlandse (2) volksschrijver, Gerard Reve (1923-2006).
DAGSLUITING
Eigenlijk geloof ik niets,
en twijfel ik aan alles, zelfs aan U.
Maar soms, wanneer ik denk dat Gij waarachtig leeft,
dan denk ik, dat Gij Liefde zijt, en eenzaam,
en dat, in dezelfde wanhoop, Gij mij zoekt
zoals ik U.
Mooi. Uit: Nader tot U (Verzameld werk, deel II, p. 336).
Toch goed dat er een God is
Maar waarom dít gedicht? Waarom niet iets veel dat toepasselijker is? Toegesneden op de situatie? Waarom niet “Roeping”?
ROEPING
(voor de Zusters van Liefde, te Weert)
Zuster Immaculata die al vier en dertig jaar
verlamde oude mensen wast, in bed verschoont,
en eten voert,
zal nooit haar naam vermeld zien.
Maar elke ongewassen aap die met een bord: dat hij
vóór dit, of tegen dat is, het verkeer verspert,
ziet ’s avonds reeds zijn smoel op de tee vee.
Toch goed dat er een God is.
Heeft Bosma er bewust voor gekozen om in zijn nieuwe rol zijn politieke concurrenten van GL/PvdA langzaam te laten wennen aan de veranderende tijden? Hij sprak zijn overwinningsspeech tenslotte uit, recht voor een hele fractie met “ongewassen apen”. Een fractie vol met verkeersversperders die hun smoel ’s avonds op de tee vee zien.
Hoe het ook zij, 14 december 2023 was een mooie dag. Een dag van hoop. Toch goed dat er een God is.
Paul Cliteur (geb. 1955) heeft 40 jaar rechtswetenschap gedoceerd aan de Universiteit Leiden, de laatste 20 jaar als hoogleraar. Tevens was hij 7 jaar hoogleraar filosofie aan de Universiteit van Delft. Hij heeft ongeveer 30 promovendi begeleid, ongeveer 30 boeken geschreven en geredigeerd naast vele opiniestukken voor Nederlandse kranten. Paul Cliteur was lijstduwer voor FVD bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023.
Hoofdafbeelding: Schermafbeelding Debat Direct: Verkiezing nieuwe voorzitter Tweede Kamer, 14 december 2023 met foto Gerard Reve.