“Onacceptabel,” noemt PVV-senator Alexander van Hattem het handelen van voormalig staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Broekers-Knol. “Het zijn illegale maatregelen om gemeenten asielzoekers op te dringen.” Broekers-Knol gaf in december 2021 aan vijf gemeentes de instructie om noodopvang voor asielzoekers te verzorgen. Het ging daarbij om Alkmaar, Enschede, Gorinchem, Venray en Rotterdam. Bij dit verzoek werd gedaan alsof het om een wettelijke aanwijzing ging en de gemeentes geen keuze hadden. Er bestaat echter geen wettelijke grondslag. “Eigen gemaakte desinformatie,” noemt van Hattem de uitspraken van Broekers-Knol.
Enschede
Toen van Hattem haar op 21 december in de Eerste Kamer vroeg welk middel ze in zou zetten als een gemeente weigerde mee te werken, antwoordde ze nog met: “Het Rijk heeft een uitgebreid scala aan juridische instrumenten om, als dat nodig is, alsnog daarin te voorzien.” Die juridische instrumenten, zo geeft ze nu toe, bestaan helemaal niet.
Volgens van Hattem zit o.a. Enschede nu opgezadeld met een probleem. De gemeente heeft de aanwijzing van Broekers-Knol te goeder trouw geaccepteerd. Omwonenden van de noodopvang voelen zich nu al niet meer veilig. Een omwonende laat weten: “Ik laat mijn vrouw niet meer alleen de hond uitlaten.”
Op haar laatste dag als staatssecretaris heeft Broekers-Knol aan de Tweede Kamer toegegeven dat er helemaal geen wettelijke grondslag was voor een ‘aanwijzing’. Ze noemt haar oproep aan de gemeenten een “dringend bestuurlijk verzoek.”
Dieptepunt in vertrouwen
Ook Geerten Boogaard, hoogleraar decentrale overheden in Leiden, meldt aan dagblad Trouw het niet eens te zijn met de manier van handelen. “De suggestie dat je een bevoegdheid hebt die je eigenlijk niet hebt, zal één keer effectief zijn. Maar daarna is het vertrouwen beschaamd. Broekers-Knol lijkt de redenering te volgen dat in dit geval het doel de middelen heiligt. Dat is niet zo.”
Van der Burg
De vervanger van Broekers-Knol is Eric van der Burg, ook van de VVD. In zijn functie als wethouder in Amsterdam zei hij al, “Hoe meer asielzoekers, hoe beter.” Van Hattem vreest dat de nieuwe regering “op soortgelijke wijze druk zal zetten op gemeenten”.
Het kernprobleem, de stroom van asielzoekers die Nederland weten te vinden, wordt genegeerd. “Nederland blijft de grenzen opengooien, maar opvang moet in de eigen regio plaatsvinden,” stelt van Hattem. Als de regering op deze manier doorgaat, ontstaat er volgens hem een “onhoudbare situatie.”
Foto: ANP